Podatek katastralny, choć nie jest tak znany w naszym kraju, to obowiązuje już w wielu innych krajach Unii Europejskiej. W Polsce pobierany jest obecnie tzw. podatek od nieruchomości, ale działa on w znacznie inny sposób, aniżeli podatek katastralny, którym też dziś się zajmiemy.
Dlaczego jednak przy podatku katastralnym poruszyliśmy temat podatku od nieruchomości, który obowiązuje w Polsce? Otóż ma on wiele wspólnego. W wielu europejskich krajach zamiast niego pobiera się bowiem jeden podatek katastralny, który zastępuje poniekąd serię opłat związanych z wpisem do hipoteki, taksą notarialną, prowizjami czy właśnie z podatkiem od nieruchomości, który obowiązuje nas w przypadku, gdy jesteśmy właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym.
Czym jest podatek katastralny?
Podatek katastralny dotyczy głównie właścicieli nieruchomości, który pobiera się od nich. Jego wysokość zależy od wartości katastralnej nieruchomości, czyli po prostu zależy od wartości domu, mieszkania czy innego obiektu, który jest nieruchomością. Co za tym idzie – im droższą nabywamy nieruchomość, tym wyższy będzie podatek, choć oszacowanie jego wysokości już wcale nie jest tak proste, ponieważ wartość katastralną szacuje się okresowo w procesie powszechnej taksacji nieruchomości.
W praktyce przybywa do nieruchomości rzeczoznawca majątkowy, który ocenia wartość nieruchomości. Ważnym aspektem jest fakt, że musi on reprezentować daną gminę na podstawie map i tabel taksacyjnych, które to są tworzone przez organy prowadzące kataster nieruchomości.
Co ciekawe definicja podatku katastralnego mówi nam, że jest on zwrotem (ad valorem) oraz wartości nieruchomości.
Jak w praktyce działa podatek katastralny?
Podatek katastralny wzbudza wiele mieszanych reakcji, ponieważ ustalając jego wysokość, urzędnicy często posiłkują się przelicznikami, które są oparte na ocenie wartości danej nieruchomości. Co za tym idzie, im wyższa wartość nieruchomości, tym wyższy podatek do zapłacenia. Na wysokość takiego wskaźnika główny wpływ ma położenie nieruchomości, prestiżowość lokalizacji, czyli odległość od centrum czy ośrodków komunikacyjnych, forma zabudowania, czyli jaki budulec został użyty, ale również jakim typem jest budynek (kamienic, wieżowiec, etc.), jak również wielkość nieruchomości i rozłożenie pomieszczeń.
Oczywiście, sposób wyceny nieruchomości oraz wysokość podatku różni się w zależności od regulacji danego kraju, ale nigdy wysokość podatku nie jest uzależniona tylko od jednego wskaźnika. Zawsze muszą być więc brane również inne wskaźniki mające wpływ na wartość nieruchomości.
Podatek katastralny a podatek od nieruchomości
Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że nie ma dużej różnicy między tymi dwoma podatkami. Nie do końca tak jednak jest, ponieważ podatek od nieruchomości jest opłatą lokalną, która zasila budżet gminy, w której znajduje się nieruchomości.
W tym przypadku nowy właściciel, w ciągu 14 dni od nabycia nieruchomości musi złożyć stosowne dokumenty do Urzędu Gminy i Miasta. W przypadku podatku od nieruchomości nie jest brana pod uwagę również wartość nieruchomości, a wyznacznikiem jest stawka podatku, która obowiązuje w danej gminie, rodzaj nieruchomości oraz powierzchnia. Co ważne, stawki nie mogą być wyższe aniżeli 85 groszy za metr kwadratowy w przypadku powierzchni mieszkalnych i 99 groszy za metr kwadratowych, w przypadku gruntów rolnych. Wysokość stawki nie zmienia się zatem niezależnie od tego czy mamy malutką chatkę w środku lasu czy też wieżowiec w centrum.